MusicGear wil instrumentalisten en vocalisten ook op het gebied van instrument- en stembeheersing verder op weg helpen. Het draait immers niet alléén maar om de instrumenten en de versterkings- en opnameapparatuur. Auteur Hugo Pinksterboer heeft een grote hoeveelheid expertise gebundeld in zijn Tipboek-reeks. Hij laat MusicGear-bezoekers profiteren deze kennis. Deze keer zijn de vocalisten aan de beurt.
Met toestemming overgenomen uit Tipboek Zang
Als je gitaar speelt, laat je snaren trillen. Als je drumt, laat je je vellen en je bekkens trillen. En zangers brengen de lucht in beweging door hun stemplooien of stembanden te laten trillen. Maar met alleen die stemplooien is je stem nog niet af. Je hebt ook een motor nodig om je stemplooien in trilling te brengen, en een klankkast om het geluid van je stemplooien meer ‘klank’ te geven. Diezelfde klankkast is ook belangrijk om heel verschillende klanken te kunnen maken.
Motor
Je zangstem werkt op dezelfde motor als een trompet, een saxofoon, een fluit of andere blaasinstrumenten: lucht. Je bespeelt die instrumenten door er lucht doorheen te blazen. Eigenlijk is je stem dus ook een blaasinstrument.
Klankkast
De holtes van je keel, je mond en je neus vormen samen de klankkast of de resonator van je stem. Zangers noemen het meestal het aanzetstuk of de stemweg.
De onderdelen van je zangstem
Onderkaak, lippen en tong
Als je een lange a-klank zingt en daarvandaan naar een oe glijdt, en dan naar een o en een i, merk je dat je die andere klanken maakt door de stand van je onderkaak, je lippen of je tong te veranderen.
Articulatoren
Door dat te doen, verander je de vorm van je klankkast, en daardoor verandert ook de klank. Dat heet articulatie. De ‘onderdelen’ waarmee je articuleert zijn je articulatoren: je onderkaak, je tong, je lippen, en ook je zachte gehemelte.
Medeklinkers
Je gebruikt je articulatoren dus om klinkerklanken (a, e, i, o, u, oe, enzovoort) te maken, maar je gebruikt ze ook voor je medeklinkers (b, c, d, f, enzovoort) en voor elk ander geluid dat je als zanger voortbrengt.
Vier delen
Dit zijn dus de belangrijkste onderdelen van je zangstem: met de lucht uit je longen (1) laat je je stemplooien (2) trillen. Die trillingen kun je op allerlei manieren laten klinken door het model van je klankkast (3) te veranderen met je articulatoren (4).
Tipboek Zang: dé gids voor elke zanger!
